Kiến thức về loa Karaoke

Các nhà sản xuất loa thường đưa ra các thông số kỹ thuật của sản phẩm để người mua có thể hiểu rõ hơn về các sản phẩm mà mình chuẩn bị mua. Tuy nó không thể giúp bạn đánh giá hoàn toàn chính xác về chất lượng, hiệu quả của sản phẩm nhưng cũng là một cơ sở có thể tham khảo qua để có thêm thông tin, cái nhìn tổng quát trước khi quyết định chọn mua. Bài viết này sẽ giới thiệu về các thông số kỹ thuật cơ bản của loa, giúp bạn có thể biết được con số đó nói lên điều gì về loa mà mình chuẩn bị chọn mua. 

Mỗi người chơi audio có thể có rất nhiều kinh nghiệm về việc chọn mua loa của mình, những kinh nghiệm này được đúc kết sau thời gian dài tiếp xúc, sử dụng loa của họ. Từ đó họ rút ra những kết luận để chọn mua loa hiệu quả hơn cho bản thân. Tuy nhiên ngoài kinh nghiệm thực tế đó thì các bản thông số kỹ thuật đi kèm sản phẩm cũng là thành phần mà những người này rất quan tâm để hiểu rõ nhất về loa mà họ muốn mua. Chính vì thế việc tìm hiểu về các thông số kỹ thuật này là rất quan trọng nếu bạn muốn chọn mua loa một cách hiệu quả hơn. 

Một bản thông số kỹ thuật minh họa của loa

Cũng giống hầu hết các thiết bị điện tử như: điện thoại, máy ảnh, tivi... thì loa cũng có một bản thông số kỹ thuật riêng do nhà sản xuất cung cấp để người dùng biết về các thành phần cấu tạo bên trong loa như kích cỡ củ loa bass, công suất, độ nhạy, dải tần đáp ứng,... Tuy nhiên thì do loa không phổ biến như các thiết bị trên cũng như lĩnh vực âm thanh cũng có những đặc trưng, sự phức tạp của nó nên không nhiều người biết hiểu hết về các thông số này, gây khó khăn cho người dùng phổ thông khi chọn mua loa. Sau đây là 5 con số cơ bản, thường gặp nhất trong một bản thông số kỹ thuật của loa:

1. Kích cỡ củ loa bass

Kích cỡ củ loa bass thường được người chơi quan tâm đầu tiên khi tìm mua loa. Thông số này được tính dựa trên chiều dài đường kính của loa bass, được tính theo đơn vị Inch. Thông thường người bán sẽ tư vấn để bạn biết củ loa bass là 2 tấc (khoảng 8 Inch), 3 tấc (khoảng 12 Inch) hay 4 tấc (khoảng 15Inch),... Các loại củ loa lớn thường sẽ mang lại công suất âm thanh lớn hơn, tùy vào nhu cầu, mục đích sử dụng loa của bạn là gì mà có thể chọn mua loa có kích cỡ củ loa bass phù hợp. Loa con càng lớn tạo càng nhiều tiếng bass hơn, âm thanh mạnh mẽ hơn, nhưng độ lớn thùng loa và việc sắp xếp các thành phần bên trong thùng loa cũng là yếu tố quyết định đến chất lượng/số lượng bass. ( Tham khảo thêm bài viết: Nâng cấp thùng loa - P.1 để biết các thành phần bên trong thùng loa).

Củ loa có rất nhiều kích cỡ khác nhau

Có nhiều loại loa sử dụng cùng lúc 3, 4 loa con kích cỡ 3 Inch đảm nhận nhiệm vụ phát ra dải âm trầm, những mẫu loa này thường sẽ có thiết kế bề ngoài cực kì bắt mắt, ấn tượng hơn so với những mẫu loa chỉ sử dụng 1 củ loa 6 Inch để phát âm trầm. Tuy nhiên thì các âm trầm của loa sử dụng nhiều loa con nhỏ thường sẽ không được chắc, rộng, kém chân thật hơn so với loa sử dụng 1 củ loa lớn. Xem như bỏ qua yếu tố lệch pha phổ biến giữa các loa con và thiết kế đối xứng của mỗi loa cụ thể.

2. Dải tần số đáp ứng của loa

Dải tần đáp ứng nói cho người dùng biết dải tần số âm thanh mà loa có thể tái tạo được trong quá trình vận hành. Đây là thông số phổ biến được nhiều người biết đến và họ phụ thuộc khá nhiều vào điều này khi quyết định chọn mua loa. Thông thường nó sẽ được nhà sản xuất "mặc định" trong khoảng tầm 40Hz-20KHz, nghĩa là trong khoảng ngưỡng nghe của con người. 

Nói là "mặc định" là do chúng ta hầu như không đủ khả năng để kiểm tra xem điều này có đúng hay không, cũng như có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc đo lường thông số này như: khoảng cách giữa loa và thiết bị đo, hướng đo, tính chất của âm đo được, âm lượng... Vì vậy lời khuyên cho các bạn là đây chỉ là một thông số mang tính chất tham khảo chứ không ảnh hưởng quá lớn đến chất lượng loa, và còn tùy vào độ uy tín của thương hiệu sản xuất loa. 

3. Độ nhạy của loa

Độ nhạy của loa có đơn vị đo là dB/watt/m (với loa có trở kháng 8 ohm). Ví dụ, một loa có độ nhạy 90 dB, công suất đầu vào 1W, ở tại vị trí đo cách loa 1m, loa phát ra âm thanh có mức cường độ âm 90 dB. Độ nhạy của loa sẽ cho bạn biết được âm lượng đạt được của loa khi phối ghép với một ampli cụ thể chứ không quyết định được đến chất lượng âm thanh. 

Các mẫu loa Soundking có độ nhạy cao phù hợp cho các hệ thống âm thanh

Những người chơi âm thanh có kinh nghiệm thường sẽ căn cứ vào độ nhạy để chọn mua ampli phối ghép loa cho phù hợp. Công thức thường được sử dụng để tính toán đó là công suất ampli gấp 10 lần, mức cường độ âm tăng 10 dB và âm thanh sẽ lớn gấp đôi. Ví dụ, loa độ nhạy 90 dB trên. Bộ loa này chỉ cần 1W để đạt mức cường độ âm 90 dB, cần 10W để đạt mức 100 dB (âm thanh lớn gấp đôi), 100W để đạt mức 110 dB (âm thanh lớn gấp bốn lần), và cần 1.000W để đạt mức 120 dB (âm thanh lớn gấp tám lần).

4. Trở kháng của loa

Thông thường các vật dụng dẫn điện thường sẽ đi kèm giá trị điện trở nhất định, và loa cũng nằm trong số đó. Nó được thể hiện bởi trở kháng của loa trên bản thông số kỹ thuật. Giá trị này của loa càng lớn thì loa vận hành sẽ ổn định và kết hợp với ampli hiệu quả hơn. Trong các trường hợp bình thường người chơi audio sẽ ưu tiên phối loa với ampli ở mức trở kháng 8 ohm, thay vì 4 ohm trong các trường hợp tiết kiệm công suất hoặc vì lí do không mong muốn nào đó. 

Điều này có thể được minh chứng bằng thông số damping factor của ampli, chỉ số này càng cao thì âm bass của loa càng chắc, khó vỡ, mạnh mẽ. Damping factor được tính bằng thương số giữa trở kháng loa và trở kháng đầu ra của ampli. Ví dụ, loa có trở kháng 8 ohm, ampli có trở kháng đầu ra 0.01 ohm, thì damping factor có giá trị 800. Với loa có trở kháng 4 ohm, chỉ số này chỉ là 400. Vì vậy, loa với trở kháng cao hoạt động dễ dàng hơn và dễ phối ghép hơn.

5. Công suất chuẩn và công suất cực đại của loa

Công suất cực đại của loa cho bạn biết rằng ampli sẽ làm hỏng loa nếu như sử dụng loa từ mức công suất này trở lên. Chứ không phải là một lời gợi ý cho bạn chọn mua ampli công suất như thế. Ví dụ như nhà sản xuất công bố loa của bạn công suất cực đại là 250W thì không bắt buộc bạn phải mua ampli có công suất 250W đi kèm. 

Chọn mua ampli có công suất cao so với loa sẽ giúp loa bạn có thể phát huy tối đa giá trị, với âm thanh chân thật và không bị biến dạng. Còn với các loại ampli nhỏ nếu phải gồng mình hoạt động ở công suât cao sẽ khiến âm thanh bị biến dạng, nghe rất khó chịu. 

Nhu cầu sử dụng sẽ quyết định công suất loa 

Đó là tổng quát về 5 thông số kỹ thuật cơ bản của loa mà bạn cần quan tâm, tìm hiểu qua trong quá trình chọn mua loa. Cùng với kinh nghiệm sử dụng loa, việc hiểu rõ các thông số kỹ thuật này sẽ giúp bạn lựa chọn loa một cách chính xác nhất cho dàn âm thanh của mình. Tuy nhiên thì bạn cũng vẫn sẽ phải kiểm tra âm thanh của loa thông qua đôi tai của chính mình là phương pháp đảm bảo nhất.